Czy PIT 38 rozlicza urząd skarbowy za podatnika?

Czy PIT-38 rozlicza urząd skarbowy za podatnika? Odpowiedź brzmi: nie – to podatnik jest zobowiązany do samodzielnego złożenia deklaracji podatkowej PIT-38 do właściwego urzędu skarbowego. Urząd skarbowy odpowiada jedynie za obsługę formalną złożonych dokumentów oraz ewentualne przygotowanie wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego do akceptacji przez podatnika[2][4][6][7]. Szczegółowe informacje na temat tego, czym jest formularz PIT-38 oraz kto i jak powinien go rozliczyć, znajdziesz w dalszej części artykułu.

Charakterystyka formularza PIT-38

Formularz PIT-38 służy do rozliczenia indywidualnych dochodów kapitałowych uzyskanych przez osoby fizyczne. Dotyczy to m.in. przychodów z: odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych, udziałów w spółkach, walut wirtualnych czy udziałów w spółdzielniach[1][2][3][5]. Rozliczeniu podlegają również dochody z innych źródeł kapitałowych, zawsze według zasad określonych dla dochodów z kapitałów pieniężnych.

Formularz ten dotyczy wyłącznie osób fizycznych, które osiągnęły wskazane dochody, niezależnie od stosunku pracy czy innych przychodów objętych innymi typami deklaracji[1][3].

Obowiązki i odpowiedzialność podatnika

PIT-38 składa się wyłącznie indywidualnie. Podatnik samodzielnie przygotowuje oraz przesyła deklarację do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania. Urząd skarbowy nie rozlicza automatycznie dochodów z kapitałów pieniężnych – cała odpowiedzialność za poprawność oraz terminowość złożenia spoczywa na podatniku[6][7][9].

Podczas wypełniania PIT-38 podatnik uwzględnia uzyskane przychody, poniesione koszty ich uzyskania oraz ewentualne straty z lat poprzednich. Rozliczenie dotyczy zawsze konkretnego roku podatkowego – np. za rok 2025 PIT-38 należy złożyć między 15 lutego a 30 kwietnia 2026 roku[2][4].

Rola urzędu skarbowego i wstępnie wypełnione zeznania

Urzędy skarbowe mają charakter organu przyjmującego deklaracje oraz prowadzącego kontrole rozliczeń, natomiast nie przejmują od podatnika czynności rozliczeniowych. Wyjątkiem jest udostępnienie wstępnie wypełnionej deklaracji PIT-38 (PFR PIT-38), która przygotowywana jest na podstawie danych przekazywanych przez płatników oraz biura maklerskie[4].

Ta elektroniczna deklaracja dostępna jest zwykle do połowy marca roku następującego po roku podatkowym. Podatnik ma jednak nadal obowiązek sprawdzić jej poprawność, wprowadzić ewentualne poprawki i zatwierdzić przed wysłaniem do urzędu skarbowego[4][7]. Zatwierdzenie wstępnego rozliczenia jest równoznaczne z jego złożeniem i uznaniem za obowiązujące.

Warunki i terminy składania PIT-38

Zeznanie PIT-38 składa się za rok podatkowy, czyli od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Termin składania deklaracji PIT-38 rozpoczyna się 15 lutego, a kończy 30 kwietnia roku następującego po roku, którego dotyczy rozliczenie[2][3][4].

Podatek od dochodów z kapitałów pieniężnych wykazywanych w PIT-38 wynosi zawsze 19% i opodatkowaniu podlega różnica między przychodem a kosztami uzyskania przychodu, zgodnie z danymi wykazanymi w części deklaracji[5]. Nie ma możliwości wspólnego rozliczenia się z małżonkiem ani skorzystania z ulg przewidzianych w innych typach zeznań podatkowych[4].

Elementy i poprawność rozliczenia PIT-38

Przygotowanie prawidłowej deklaracji PIT-38 wymaga zebrania dokumentów potwierdzających przychody i koszty (przede wszystkim formularze PIT-8C od biur maklerskich czy innych pośredników). Te dane stanowią podstawę do wypełnienia poszczególnych rubryk dotyczących zarówno obliczenia dochodu do opodatkowania, jak i ewentualnych strat z lat poprzednich do odliczenia[3][7].

Prawidłowe złożenie deklaracji zmniejsza ryzyko postępowań wyjaśniających ze strony urzędu skarbowego. Mimo obsługi elektronicznej podatnik zachowuje pełną odpowiedzialność za zgodność i kompletność przekazywanych informacji.

Podsumowanie – najważniejsze fakty

Urząd skarbowy nie rozlicza PIT-38 za podatnika. Mimo dostępności wstępnie wypełnionych formularzy – które stanowią jedynie propozycję rozliczenia – podatnik ma obowiązek samodzielnie sprawdzić, zaakceptować i przesłać deklarację do właściwego organu podatkowego. Rozliczenie PIT-38 dotyczy wyłącznie przychodów z kapitałów pieniężnych i musi zostać przeprowadzone indywidualnie, z zachowaniem wskazanych terminów i zasad. Za poprawność oraz terminowość odpowiada zawsze podatnik[2][4][7].

Źródła:

• [1] https://www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/artykuly/czym-jest-pit-38-i-kto-powinien-go-zlozyc/
• [2] https://www.pitax.pl/rozliczenie-pit-38/
• [3] https://www.podatnik.info/publikacje/pit-38-co-to-jest-i-kto-go-wypelnia,480376
• [4] https://www.pitax.pl/wiedza/poradnik-rozliczenia/kto-i-kiedy-powinien-zlozyc-pit-38/
• [5] https://podatki-pit.pl/pit-38
• [6] https://g.infor.pl/p/_files/38384000/pit-38-broszura-38383801.pdf
• [7] https://www.podatki.gov.pl/pit/rozliczenie-ze-sprzedazy-akcji/
• [9] https://www.podatki.gov.pl/media/3791/pit-38_13-05.pdf